24 marca 1944 r. w Markowej na Podkarpaciu niemieccy żandarmi zamordowali całą rodzinę Ulmów i ukrywających się u nich ośmioro Żydów. Była to cena za niesioną im pomoc.
W rocznicę zbrodni obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Polaków Ratujących Żydów pod Okupacją Niemiecką, ustanowiony przez Parlament w 2018 r. z inicjatywy prezydenta Andrzeja Dudy.
W naszej gminie także kultywujemy pamięć o bohaterach z czasów II wojny światowej, którzy nie zważając na grożące im śmiertelne niebezpieczeństwo, nieśli pomoc potrzebującym.
W nocy z 23 na 24 lutego 1943 r. Niemcy zorganizowali obławę i otoczyli wieś Paulinów. Ściągnęli około 2 tysięcy żołnierzy i policjantów z Ostrowi Mazowieckiej, aby schwytać zbiegłych ze sterdyńskiego getta Żydów i wydać wyrok na wszystkich, którzy im pomagali.
Bohaterską śmierć ponieśli wtedy:
1. Jan Siwiński, lat 50
2. Franciszek Augustyniak - zięć Siwińskiego, lat 25
3. Franciszek Kierylak, stajenny, lat 50
4. Józef Kotowski, lat 56
5. Ewa Kotowska, lat 54
6. Stanisław Kotowski, lat 25
7. Marian Nowicki, lat 36 z Ratyńca Starego
8. Ludwik Uziębło, lat 45 z Ratyńca Starego
9. Zygmunt Drgas, lat 25, wysiedleniec z Poznańskiego, mieszkał u Uziębły
10. Stanisław Piwko, lat 31
11. Aleksandra Wiktorzak, lat 50
Rozstrzelanych pochowano w ratyńskim lesie, po przejściu frontu rodziny przeniosły swoich bliskich na cmentarz parafialny w Sterdyni.
Aby uczcić ich bohaterską postawę i męczeńską śmierć, nasza lokalna społeczność złożyła kwiaty pod pomnikiem poświęconym pomordowanym z Paulinowa i Ratyńca Starego.